آمونیوم پرسولفات یا آمونیوم دی پروکسی سولفات که با فرمول شیمیایی (NH4)2S2O8 شناخته می شود، یک ترکیب معدنی است. این ماده که به صورت نمک زرد کم‌ رنگ تا بی ‌رنگ یا پودر سفید رنگ یافت می ‌شود، بی‌ بو بوده و همانند تمام پراکسید سولفات‌ ها، به وسیله فرآیندهای الکترولیتی تولید می ‌شود و البته قابلیت انحلال ‌پذیری بالایی در آب دارد.

 آمونیوم پرسولفات یک عامل اکسید کننده قوی است که در شیمی پلیمر، مواد شوینده و سفید کننده ‌ها استفاده می ‌شود.

کاربردهای آمونیوم پرسولفات بسیار متعدد بوده و در صنایع گوناگونی از آن استفاده می شود. 

خواص فیزیکی آمونیوم پرسولفات

آمونیوم پرسولفات جامد بلوری است و کریستال های آمونیوم پرسولفات، بی رنگ بوده و یا به صورت پودر کریستالی سفید می باشد. دمای ذوب این ماده،۱۲۰ درجه سانتی ‌گراد و دمای جوش آن، ۱۳۸۸ درجه سانتی‌گراد و چگالی آمونیوم پرسولفات، ۱.۹۸ گرم بر سانتی متر مکعب است.

آمونیوم پرسولفات دارای درجه‌ خلوص 98% بوده و با جرم مولی 222.18 گرم بر مول می باشد.

خواص شیمیایی آمونیوم پرسولفات

حلال های آمونیوم پرسولفات، آب و متانول بوده و میزان حلالیت آن در آب به نسبت 2/58 درصد می باشد. در کل فرآیند انحلال‌پذیری این ماده گرماگیر است. این ماده عامل قوی اکسید کنندگی می باشد و به راحتی نمی سوزد، اما ممکن است باعث بوجود آمدن مواد آلی شود. شایان ذکر است که آمونیوم پرسولفات در صورت گرم شدن، گازهایی سمی شامل اکسید نیتروژن، اکسید گوگرد و آمونیاک آزاد می‌کند.

روش تولید آمونیوم پرسولفات

آمونیوم پرسولفات از الکترولیز سولفات آمونیوم و اسید سولفوریک رقیق، استخراج می شود. در این روش از الکترودهای پلاتین استفاده می شود. هنگامی که الکترولیز انجام می گیرد، الکترولیت مایع تولید شده و بعد از آن HSO4 با سولفات آمونیوم برای تولید پرسولفات آمونیوم واکنش می دهند، سپس پرسولفات آمونیوم وارد مرحله فیلتراسیون، کریستالیزاسیون، جداسازی سانتریفیوژ و خشک کردن شده و به کریستال تبدیل می شود.

کاربردهای آمونیوم پرسولفات

کاربردهای آمونیوم پرسولفات، در سطوح مختلفی بوده و بسیار متعدد می باشند، از جمله این کاربردها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. یکی از کاربردهای آمونیوم پرسولفات در تولید مواد شوینده مانند پاک کننده ها، صابون ها و مواد سفید کننده بوده که از آن به طور گسترده در این صنعت استفاده می شود.
2. آمونیوم پرسولفات می تواند به عنوان مواد مذاب فلز در برش و برداشتن نفت و صنعت نفت مورد استفاده قرار گیرد.
3. آمونیوم پرسولفات را به عنوان عامل اکسید کننده، آغازگر پلیمر مولکولی، معرف های تجزیه کننده، عامل ثابت کننده عکاسی و عامل کاهش دهنده استفاده می کنند.
4. مصرف آمونیوم پرسولفات در کشاورزی به‌ عنوان ماده اولیه تولید کودهای شیمیایی بوده و البته از این ترکیب در سم پاش ها، حشره‌ کش‌ ها، قارچ‌ کش‌ ها و علف‌ کش‌ ها به‌صورت اسپری‌ های محلول در آب نیز استفاده می ‌شود.
5. همچنین از ترکیب آمونیوم پرسولفات، به ‌عنوان آغازگر در پلیمریزاسیون امولسیونی در مونو مرفنیل کلرید نیز استفاده می‌شود.
6.  از دیگر کاربردهای آمونیوم پرسولفات در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مانند لایه بردارها می باشد.
7. در تولید رنگ و کاغذ و به‌ عنوان نگهدارنده‌ چوب نیز از آمونیوم پرسولفات استفاده می‌ شود.
8. آمونیوم پرسولفات در تولید پلاستیک سازی و کاغذ سازی نیز کاربرد دارد.
9. در مواد غذایی به ‌عنوان عامل تنظیم‌ کننده‌ اسیدیته از آمونیوم پرسولفات استفاده می ود. همچنین در صنعت غذایی می توان از آن به عنوان اصلاح کننده گندم، آرد، کپک و مخمر کباب شده استفاده کرد.

امکان انفجار آمونیوم پرسولفات

در 2 صورت امکان انفجار آمونیوم پرسولفات وجود دارد:

1. در زمانیکه آمونیوم پرسولفات در معرض گرمای زیاد قرار گرفته و یا آتش بگیرد، منفجر می شود.
2. آمونیوم پرسولفات اکسید کننده قوی است، هنگامی که با عامل کاهش دهنده، گوگرد، فسفر و غیره ترکیب می شود، امکان انفجار زیاد است.

خطرهای آمونیوم پرسولفات

آمونیوم پرسولفات، سلامت انسان ها را به خطر می اندازد. در صورت حرارت دادن به آمونیوم پرسولفات، اکسید نیتروژن سمی، اکسید گوگرد و بخار آمونیاک از آن آزاد می شود. در صورت رسیدن گرد آمونیوم پرسولفات به چشمانتان، احتمال تحریک، سرخی، درد و سوزش آن ها بسیار زیاد بوده و لمس این موارد باعث خارش پوست می شود. همچنین تنفس و استنشاق آمونیوم پرسولفات، منجر به بروز مسمومیت و تنگی نفس شده که موجب گلودرد و سرفه می شود. خوردن این ماده بسیار خطرناک بوده و باعث عوارضی از جمله تهوع، استفراغ، درد شکمی می شود. همچنین این ماده برای محیط زیست خطرناک می باشد.

موارد ایمنی که در استفاده از آمونیوم پر سولفات

از تماس مستقیم با دست و صورت و چشم با آمونیوم پر سولفات به شدت پرهیز کنید. از خوردن این ماده به شدت پرهیز کنید، چراکه با خوردن مقدار زیادی از آمونیوم پر سولفات معده شما شروع به خونریزی می کند و ممکن است باعث بی هوشی شود و استفاده کم آن موجب تنگی مری می شود و تنفس شما را دچار مشکل می کند. در هنگام کار با آمونیوم پر سولفات، از عینک، دستکش و دیگر ابزارهای محافظتی برای پوست و چشم خود استفاده کنید.

ویژگی های محیط ذخیره سازی آمونیوم پرسولفات

محیط ذخیره سازی این ماده باید خشک بوده و دارای تهویه باشد. در مجاورت ذرات آمونیوم پر سولفات، بخارات آن، گاز و یا اسپری آن تنفس نداشته باشید. از نظر دمایی در دمای اتاق نگهداری می شود. همچنین دقت داشته باشید که بارگیری و تخلیه آمونیوم پرسولفات، باید در نور باشد و باید در انبار از مواد آلی، گوگرد، سوخت های فسفریک و عوامل کاهش دهنده دور نگه داشته شود.

در مجاورت آمونیوم پرسولفات، چیزی نخورید و نوشیدنی استفاده نکنید و سیگار نکشید. از ریختن آمونیوم پرسولفات به محیط زیست جددا خودداری کنید. آمونیوم پرسولفات در محیطی با سیستم تهویه مناسب باید نگهداری شود و ظروف حاوی این محصول کاملا باید بسته باشند. لازم به ذکر است که از این محصول تنها در فضاهای باز و یا فضای دارای سیستم تهویه مناسب استفاده نمائید.

تجزیه آمونیوم پرسولفات

محلول آبی پرسولفات آمونیوم در دمای اتاق، به سرعت اسیدی می شود و در دماهای بالاتر به تدریج تجزیه می شود و O2 و NH4HSO4 را تشکیل می دهد. هنگامی که در دمای 120 درجه سانتیگراد گرم می شود، سولفات آمونیوم باعث آزاد شدن اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای ازت، اکسیژن و آمونیاک می شود. پراکسی دی سولفات آمونیوم به رطوبت حساس است و در نهایت در یک محیط مرطوب تجزیه می شود و پر اکسید هیدروژن را آزاد می کند.

راهنمای ایمنی کار با آمونیوم پرسولفات

در صورت خوردن مقدار زیادی از این مواد، معمولا ورم مخاط مری و خونریزی اتفاق می افتد و فرد خون بالا می آورد و در صورت خوردن مقدار کم آن، معمولا تنگی مری پیش می آید. چنانچه فرد در اثر بلع بیهوش شده باشد به وی چیزی نخورانید. در صورت هوشیاری فرد، دهانش را با مقدار زیادی آب شستشو دهید و سپس به اندازه‌ یک لیوان آب به وی بخورانید. استفاده از داروی تهوع آور در این موارد ممنوع است. معمولا هنگام خوردن بازها استفاده از آبلیمو، آب پرتقال و در خوردن اسیدی ها استفاده از شیر و آنتی اسید تا حدی می تواند کمک کند. شرکت سرمد تجارت آرکا فروش پرسولفات آمونیوم چینی را با بالاترین کیفیت انجام می دهد.